Inleiding
Welkom bij Samen Houtstook Meten! Met jouw SODAQ AIR fijnstofsensor help je mee om de invloed van houtstook op de luchtkwaliteit in jouw buurt beter te begrijpen. In deze handleiding lees je hoe je de sensor veilig, goed en effectief kunt gebruiken. En helpen we je op weg met het bijbehorende dataplatform www.knowyourair.net
Wat meet de SODAQ Air sensor?
De SODAQ Air meet fijnstof, ook particulate matter (PM) genoemd. Dit zijn kleine deeltjes in de lucht die uit allerlei bronnen kunnen komen, zoals verkeer, industrie of natuur. Houtrook is een specifieke vorm van fijnstof, maar de sensor maakt geen onderscheid tussen bronnen. Daarom kunnen pieken in de metingen verschillende oorzaken hebben. Ook een verhoogde achtergrondconcentratie fijnstof – bijvoorbeeld bij wind uit bepaalde richtingen – wordt door de SODAQ Air geregistreerd.
Een SODAQ Air bestaat uit de volgende onderdelen:
- Een fijnstofsensor die PM1 (deeltjes kleiner dan 1 µm), PM2,5 (deeltjes kleiner dan 2,5 µm) en PM10 (deeltjes kleiner dan 10 µm) meet.
- Een temperatuursensor
- Een luchtvochtigheidsensor
- Een versnellingsmeter
- Een GNSS modem voor locatiebepaling
- Een LTE-M/NM-IoT modem om de data te uploaden naar www.knowyourair.net
- Een oplaadbare batterij
Hoe werkt de SODAQ Air sensor?
De SODAQ Air fijnstofsensor wordt geleverd met een USB-oplaadkabel en een klem met een rubbertje. Het rubbertje kan gebruik worden om de klem beter vast te zetten indien nodig. De sensor is standaard niet opgeladen bij levering. Bewaar het doosje goed.
- Wanneer je de SODAQ Air op de juiste manier op de klem klikt, gaat deze automatisch aan. In de klem zit een magneet, die wanneer deze in contact komt met de SODAQ Air de sensor opstart. De LED licht na bevestiging eenmaal groen op en vervolgens start de sensor op (dit kan 1 à 2 minuten duren).
- Vanaf dat moment zal de AIR elke 5 minuten een meeting doen en versturen naar het dataplatform. De kleuren variëren van blauw (goede luchtkwaliteit), naar geel, oranje en rood (slechte luchtkwaliteit). Voor een precieze meetwaarde ga naar www.knowyourair.net
Aan de slag
Dit heb je nodig
Benodigdheden | Meegeleverd | Zelf regelen
|
De SODAQ Air fijnstofsensor | V |
|
De klem met magneet | V |
|
Een USB-stroomkabel (USB A-USB C).
 Let op: de stroom die een USB kabel kan leveren, neemt af met de lengte, maak hem dus liever niet langer dan 3 meter. | V |
|
PVC-buis om de sensor te bevestigen
 Een bezemsteel of andere buis werkt ook. | V |
|
Een voedingsadapter voor stroomkabel |
| V |
Een schroevendraaier |
| V |
Een stopcontact (220V) |
| V |
Een afdakje waar de sensor beschermd tegen regen kan worden geplaatst |
| V |
Een goede meetplek vinden
Om te kunnen meten heb je een vaste meetplek buiten nodig. Bijvoorbeeld in de tuin, op het balkon of onder een afdak. Het is belangrijk dat de plek beschut is tegen regen, maar wel voldoende open lucht en ventilatie heeft.
Wel doen:
- Hang de sensor bijvoorbeeld onder een afdak, carport, balkonrand of dakgoot, op een muurbeugel of paal met een klein dakje erboven. Of in een fietsenhok of open schuurtje (mits er lucht doorheen stroomt).
- Hang de sensor op, op een hoogte tussen de 2 en 4 meter
- Hang de sensor horizontaal met de LED aan de bovenkant.
- Zorg dat de sensor met ventilatierooster (onderkant) naar voren steekt en vrije aanstroom van lucht ontvangt
- Bevestig de klem van de SODAQ Air bijv. aan een PVC-buis of bezemsteel.
- De SODAQ Air wordt via de USB-kabel continu van stroom voorzien.

Niet doen:
- Hang de sensor NIET in de regen. Via de USB C aansluiting kan er water in de SODAQ Air komen waardoor kortsluiting kan ontstaan.
- Hang de sensor NIET in een hoek, waar geen vrije aanstroom van lucht is.
- Hang de sensor NIET boven een vochtige plek, zoals een vijver of regenton.
- Hang de sensor NIET vlak bij verstorende factoren zoals ventilatiekokers of afvoerpijpen
Let op: Als er water in de aansluiting komt, kan dit leiden tot kortsluiting of storingen!
De sensor monteren en starten
- Bevestig de sensor aan de klem en PVC-buis:

- Verbind de sensor via de USB-kabel met stroom.
- De magneet start nu de verbinding met de sensor automatisch.
- Wacht 1–2 minuten tot het groene lampje verschijnt: de sensor is nu actief.
- Vanaf dat moment meet de SODAQ AIR elke 5 minuten en verstuurt de data automatisch naar het platform.
De kleuren geven de luchtkwaliteit aan:
- Blauw = schone lucht
- Geel / oranje / rood = slechtere luchtkwaliteit
Meer informatie over de kleuren lampjes lees je hieronder.
Dit betekenen de verschillende kleuren
De SODAQ kan vooral fijnstof PM2.5 meten. Deze wordt dan ook op de LED getoond.
De kleuren blauw, geel, oranje of rood van de LED komen overeen met verschillende fijnstofconcentraties. Dit zijn ook de kleuren die je ziet op de kaart van www.knowyourair.net.

Data
Om jouw data en die van anderen te bekijken, ga je naar www.knowyourair.net. De data worden hier anoniem op een kaart getoond. Om alleen jouw eigen data te tonen op de kaart, moet je de codes van jouw sensor invoeren. Klik op “Enter code”. In het pop-up scherm vul je nu twee codes in: - De IMEI, welke je kan vinden door de bovenste QR-code op de sensor te scannen
- De inlogcode, welke je kan vinden op de sensor bij het aansluitpunt.
Stoppen met meten
Het meetproject loopt t/m eind maart 2026. Om te stoppen met meten:
- haal je de sensor van de klem af. Als de sensor in de klem blijft zitten, blijft de sensor meten. Dit zorgt voor foutieve data.
- Koppel de sensor los van de klem en bewaar de onderdelen (sensor, klem met rubbertje, USB-kabel) op een droge plek in het meegeleverde doosje.
Wil je eerder stoppen met meten? Jammer! Geef dit dan zo snel mogelijk aan ons door via houtstook@samenmetenutrecht.nl. Dan kan iemand anders de sensor nog gebruiken.
Meer informatie
- Officiële handleiding van SODAQ (in het Engels): https://learn.sodaq.com/Products/AIR/sodaq_air_user_guide.pdf
- Voor tips, veelgestelde vragen en problemen bekijk de artikelen in de kennisbank
- Meer weten over project Samen Houtstook Meten? Kijk op samenmetenutrecht.nl/houtstook.